یادداشت‌برداری از کتاب «ما چگونه، ما شدیم»-مقدمه
مقدمه
اگر کمی، فقط کمی علاقه‌ام به تاریخ بیشتر بود، و اگر راهی بلد بودم که بشه آینده‌ای شغلی توی این زمینه داشت، قطعا خیلی‌وقت پیش اون مسیر رو ادامه می‌دادم. فکر می‌کنم دلیل این علاقه‌ی زیادم به تاریخ، این باشه که پدرمم همینجوریه. یادمه دوران دبستان و راهنمایی کتاب‌های درسی تاریخ رو جلوجلو می‌خوندم.
آشنایی با کتاب «ما چگونه، ما شدیم» در کنار این علاقه‌ی زیاد، باعث شد تصمیم بگیرم همزمان با خوندن‌اش(در حال حاضر سه فصل) خلاصه و برداشت‌های خودم رو هم اینجا بنویسم. البته فکر نمی‌کنم بتونم برداشت یا نکته‌ی خاصی اضافه کنم، چون کتاب به اندازه‌ای شیوا و کامل هست(البته در حد دانش من) که نیازی به این موارد نیست.
اهدافم از نوشتن این سری پست‌ها
این کتاب رو آقای «صادق زیباکلام» نوشتند. کتاب تقریبا قطوره؛ حدودا ۵۰۰ صفحه است. اگر علاقه داشته باشید به موضوع کتاب، که به نظر من موضو خیلی جذابی هم هست، این قطور بودن اصلا احساس نمی‌شه؛ متن رو می‌خورید و می‌رید جلو. با این حال ممکنه برای عده‌ای خسته‌کننده باشه و دوست داشته باشند خلاصه‌ای از اون رو بخونند. در حقیقت این نوشته‌ها بیشتر از اینکه یک یادداشت‌برداری باشند، خلاصه‌نویسی هستند. یکی از اهداف این سری پست‌ها همینه.
هدف بعدی، همونطور که در اول پست اشاره کردم، علاقه‌ی من به زمینه‌هاییه که توی این کتاب هست: تاریخ، ایران، چرا این شدیم، و… . و خب آدم برای چیزهایی که علاقه داره ممکنه کارهای زیادی بکنه.
روند نگارش این سری پست‌ها
همونطور که اشاره کردم، همپای خوندن کتاب، خلاصه‌ای از فصل خونده‌شده رو می‌نویسم. نگارش این پست‌ها نباید خیلی طول بکشه، چون من به این کتاب و موضوع‌اش علاقه‌ی زیادی دارم. نقل‌قول‌های کتاب رو به‌صورت مشخصی میارم تا از نوشته‌های خودم متمایز باشند. همچنین سعی می‌کنم از تصاویر(مثل نقشه‌های خود کتاب) استفاده کنم تا به سهولت خوندن‌شون کمک بکنه.
این سه مورد توضیحات کوتاهی بودند برای این پست‌های دنباله‌دار. امیدوارم این پست‌ها برای خوانندگان‌اش مفید باشه.
تولد «ما چگونه، ما شدیم؟»
فکر می‌کنم غیرممکنه که از اینی که هستیم ننالیده باشیم، و سوال «چرا اینجوری شدیم» یا «چرا اینجوری هستیم» رو از خودمون نپرسیده باشیم. اگه حتی به این وضوح این سوال رو از خودمون یا بقیه نپرسیده باشیم، با گفتن جملاتی مثل «چرا ما باید اینجا به دنیا می‌اومدیم» به این موضوع اشاره کردیم.
معمولا جواب ما به این سوالات خلاصه می‌شه به حمله‌ی اعراب، استعمار غرب، بی‌کفایتی شاهان قاجار، و یکی‌دو مورد دیگه. کتاب می‌خواد یه مرحله عقب‌تر بره، یعنی چرا حمله‌ی اعراب اتفاق افتاد؟ چرا تحت استعمار قرار گرفتیم؟ چرا شاهان قاجار(و امثالهم) باید بهمون حکومت کنند؟ این‌ها همه علت یا علل مختلفی دارند که جواب چرا عقب‌مونده شدیم توی اون‌هاست. به نقل از کتاب:
چرا شاهان ما فاسد و بد بودند؟ چرا شاهان فرانسه و انگلستان همه فاسد و بد نبودند؟ چرا در جامعه‌ی ما کسی با علوم جدید آشنا نبود و از دانشگاه و مدرسه خبری نبود؟ ولی در کشورهای دیگر این‌گونه نبود؟
نکته‌ای که به جذابیت پاسخ به سوال «چی شد که این شد؟» اضافه می‌کنه، اینکه که واقعا ما از اول این نبودیم. فارغ از پهنه‌ی وسیع امپراطوری‌ها و حکومت‌های ایران قبل و بعد از اسلام که هیچ افتخار خاصی توش نیست(توی این جنگ‌ها نقل‌ونبات پخش نمی‌کردند)؛ از نظر کشورداری، علم و به کار بستن اون، و… واقعا سرآمد بودیم. اینجاست که سوال«ما چگونه، ما شدیم»، سوال خیلی مهم و جذابی جلوه می‌کنه.
این خلاصه‌ای بود از پیستی وجود این کتاب. در قسمت‌های بعدی بیشتر وارد کتاب می‌شیم.
رضای عزیز
سلام
1- من هم مثل شما تاریخ دوست دارم و من هم مثل شما ریشه‌ی این علاقه رو در پدرم می‌بینم. احتمالاً بارها تعریف کردم که تنبیه ما یه زمانی، شنیدن تاریخ از صدر اسلام تا دوران معاصر بوده؟
2- دمت گرم که این کار خوب رو شروع کردی و واقعاً خدا قوت بهت.
3- این کتاب درسته طولانیه و ممکنه برای خیلی از مردم خسته کننده باشه. اما به نظرم ممکنه در حال حاضر اولویت ما نباشه. برای همین این خلاصه نویسی شما اتفاقاً خیلی هم کمک کننده است.
موفق باشی و دمت گرم
سلام حسین‌جان.
منتظر نظرت راجع به این سری پست‌ها بودم.
1. چه عالی! چی از این بهتر؟!👍
نه تعریف نکرده بودی. اونقدرا هم بد نیست ها…😃
2. مخلصیم. انشالا چیز خوبی بشه آخرش. صدالبته با شنیدن نظرات تو.
3. آقا فکر کنم به جای «اما» باید از «و» استفاده می‌کردی، نه؟:دی
آره دقیقا. نکته‌ی خوبی بود. واقعا حتی برای اون‌هایی هم که کتاب‌خون هستند، شاید این کتاب اولویت بالایی نداشته باشه.
مخلصیم. مرسی بابت کامنت.
pingback یادداشت‌برداری از کتاب «ما چگونه، ما شدیم»-آیا ایران عقب‌مانده است؟ – رضا سنگ‌سفیدی؛ دنیای باینری، فیلم و خالی کردن آب حوض!
رضا جان بیصبرانه منتظر ادامش هستم،مطلب کوتاهت باعث شد بیشتر تشنه محتویات کتاب بشم!
“توی پرانتز اینم بگم که،حیف عمرمون کوتاهه! وگرنه میطلبید یه یک قرنی خودمونو غرق تاریخ کنیم و بعدش بریم سراغ علایق دیگمون 🙂 “
مرسی بابت کامنت‌ات میلادجان.
خیلی خوشحال شدم که وبلاگ و این پست مخاطبی مثل تو داره که انقدر به تاریخ علاقه داری! قطعا این مورد یه انگیزه‌ی دوچندانه برای من.
با چیزی که توی پرانتز گفتی کاملا موافق‌ام👍👍